مطالعه تطبیقی مسیر تعالی در دو اثر عرفانی حکمی(رسالة الطیر و جاناتان مرغ دریایی)

ادبیات تطبیقی می‌کوشد تا وجوه اشتراک و شباهت اقوام و ملل و زبان‌های مختلف را پدیدار سازد. از جمله فلسفه زندگی و عرفان عمومی و همسان و مختلف آن‌ها را که اغلب زبانی تمثیلی، رمزی و نمادین دارد نشان می‌دهد. کشف این شباهت‌ها کمکی است به انسان برای ساختن جامعه جهانی همراه با همسویی اندیشه‌ها و همگرایی بیش‌تر. داستان‌های تمثیلی پرندگان و تشبیه روح به پرنده از جمله موارد تشابه میان ملت‌هاست. ابن سینا(359-416) در «رسالة الطیر» خود و ریچارد باخ(1936) در اثر مشهور خود، «جاناتان مرغ دریایی» با استفاده از زبانی رمزین به بیان مسیر کمال می‌پردازند. این دو اثر وصف سیر و سفری است که انسان کامل را توصیف می‌کند. در این میان، «رسالة الطیر» ابن سینا نخستین اثر فلسفی در حوزه رسالة الطّیرهاست که به نوبه خود در سایر آن‌ها به‌ویژه «منطق‌ الطّیر» عطار مؤثر افتاده است. در مقاله حاضر با تحلیل و توصیف داده‌ها به سنجش تطبیقی «رساله الطّیر» ابن سینا و «جاناتان مرغ دریایی» ریچارد باخ پرداخته می‌شود و ضمن پرداختن به شباهت‌ها و تفاوت‌ها، اختلافات مبتنی بر جهان بینی نویسندگان دو اثر بررسی شده است.